مسئولیت پذیری سازمانی-شرکتی و اهمیت آن در توسعه
مسئولیت پذیری سازمانی-شرکتی، پاسخگویی و مسئولیت یک فرد یا یک نهاد اجتماعی برای حفظ یک رفتار خاص و کمک به توسعه جامعه به عنوان یک کل است. به طور کلی، به این معناست که افراد و نهادهای اجتماعی مانند جوامع، سازمانها و شرکتها موظفند در راستای منافع جامعه و محیط زیست عمل کنند. هدف مسئولیت اجتماعی این است که اطمینان حاصل کند که فرد یا نهاد اجتماعی به جامعه و محیط زیست آسیب نمی رساند. مسئولیت سازمانی طیف وسیعی از زمینههای تحقیقاتی و عملی نزدیک به هم را شامل می شود، از جمله مسئولیت اجتماعی، شهروندی سازمانی، کسب و کار پایدار و عملکرد اجتماعی. شرکتهای مسئولیتپذیر اجتماعی تصویر متفاوتی را هم برای مصرفکنندگان و هم برای سهامداران به نمایش میگذارند، که تأثیر مثبتی بر درآمد آنها دارد.
نقش مسئولیت پذیری سازمانی شرکتی در توسعه:
- مسئولیت اجتماعی کارکنان را قادر میسازد تا از منابع شرکتی که در اختیار دارند برای انجام کارهای خوب استفاده کنند.
- مسئولیت پذیری اجتماعی میتواند وجهه یک شرکت را تقویت کند و برند آن را بهبود بخشد.
- برنامههای مسئولیت اجتماعی میتواند روحیه کارکنان را در محل کار تقویت کند و منجر به بهره وری بیشتر شود که بر میزان سودآوری شرکت تأثیر میگذارد.
- کسب و کارهایی که ابتکارات مسئولیت اجتماعی را اجرا میکنند میتوانند حفظ و وفاداری مشتری را افزایش دهند.
- شرکتهای مسئولیتپذیر اجتماعی این فرصت را دارند که از رقبا متمایز شوند.
مطالعه بیشتر: مسئولیت اجتماعی سازمان ها و سند CSR چیست و چه تاثیری بر کسب و کار شرکتها دارد؟
مسئولیت اجتماعی و اخلاقی بودن به چه معناست؟
مسئولیت اجتماعی یک نظریه اخلاقی است که در آن افراد در قبال انجام وظیفه مدنی خود مسئول هستند و اعمال یک فرد باید به نفع کل جامعه باشد. به این ترتیب باید بین رشد اقتصادی و رفاه جامعه و محیط زیست تعادل برقرار شود. اگر این تعادل حفظ شود، مسئولیت اجتماعی محقق می شود. تئوری مسئولیت اجتماعی بر پایه یک سیستم اخلاقی بنا شده است که در آن تصمیمات و اعمال باید قبل از اقدام از نظر اخلاقی تایید شوند. اگر اقدام یا تصمیمی باعث آسیب به جامعه یا محیط زیست شود، از نظر اجتماعی غیرمسئولانه تلقی می شود.
ارزش های اخلاقی که در جامعه نهفته است بین درست و نادرست تمایز ایجاد میکند. به این ترتیب، انصاف اجتماعی بر «حق» است، اما اغلب این «انصاف» وجود ندارد. هر فردی موظف است به نحوی عمل کند که به نفع جامعه باشد و فقط منافع فردی را درنظر نگیرد. به طور کلی اخلاق سه عنصر دارد: مراقبت- شامل انگیزه اجتماعی و دانش اجتماعی است. قضاوت- قضاوت در مورد مسائل اخلاقی رقابتی در رابطه با یک اصل اخلاقی ثابت. عمل کردن- عملی که به خودی خود اخلاقی یا غیراخلاقی نیست، بلکه وابسته به دو اصل قبل یعنی مراقبت و قضاوت میباشد.
مطالعه بیشتر: آیا ESG همان CSR است؟
مسئولیت اجتماعی و اخلاق چه زمانی اعمال می شود؟
نظریه مسئولیت اجتماعی و اخلاق در هر دو ظرفیت فردی و گروهی کاربرد دارد. این موضوع باید در اقدامات و تصمیمات روزانه گنجانده شود، به ویژه آنهایی که بر سایر افراد و یا محیط زیست تأثیر میگذارند. هر کسب و کار متناسب با جو شرکت خود یک سیستم مسئولیت اجتماعی ایجاد کرده است. اگر مسئولیت اجتماعی در یک شرکت حفظ شود، پس منفعت کارمندان و تاثیرات مثبت بر محیط زیست با منافع اقتصادی شرکت برابری خواهد کرد. حفظ مسئولیت اجتماعی در یک شرکت تضمین میکند که یکپارچگی جامعه و محیط زیست محقق شود.
غالباً، پیامدهای اخلاقی یک تصمیم یا عمل برای حفظ منافع مادی شخصی نادیده گرفته میشود. این اغلب خود را در شرکتهایی که سعی دارند در اجرای قوانین زیست محیطی تقلب کنند، رخ میدهد. وقتی این اتفاق می افتد، دخالت دولت ضروری است.
مؤلفه های ارتقای مسئولیت پذیری اجتماعی
ارتقاء ابتکارات مسئولیت پذیری اجتماعی، مسئلهای کلیدی برای پیشبرد منافع کسب و کار است. در اینجا چارچوبهای لازم برای انجام این کار آورده شده است. این مراحل بر اساس آخرین تحقیقات در زمینه مسئولیت اجتماعی دسته بندی شده اند:
از خود بپرسید که واقعا چقدر مسئولیت پذیر هستید: جرات این را داشته باشید که از خود بپرسید شرکت یا کسب و کار شما چقدر نسبت به مسئولیتهای اجتماعی متعهد است؟ بهترین کار برای آزمایش موثر بودن تلاشهای شما در جهت مسئولیت پذیری اجتماعی، بررسی عملکرد شرکت است.
بالا بردن شفافیت: شفافیت در عملکرد، مهمترین مولفه در جلب اعتماد است. و باید یک اصل راهنما برای هر کسب و کار مسئولانه باشد. این موضوع باید در اهداف، ابتکارات و پروسهها و نتایج نهایی هر شرکتی اعمال شود.
تمرکز بر عدالت: رعایت مساوات یک امر حیاتی است که از طریق آن میتوانید شیوههای تجاری و استراتژی مسئولیت پذیری سازمانی خود را در سطح خرد و کلان ارزیابی کنید. سنگ بنا و جوهره مسئولیت پذیری شرکتی، اطمینان از عدالت اجتماعی و نژادی است. مطالعات نشان میدهد که پیاده سازی تنوع و شمول، منجر به نتایج بهتر برای همه می شود – از افزایش نوآوری و رقابت گرفته تا اخلاق و تیم فرهنگی قویتر.
بالا بردن ریسک پذیری: اگر تیمهای بازاریابی یا فروش شما مجاز به ریسکپذیری، اشتباه کردن و یادگیری در طول مسیر هستند، نباید همان نگرش برای یادگیری و بهبود در مورد استراتژی و ابتکارات مسئولیت اجتماعی شرکت شما نیز اعمال شود.
مطالعه بیشتر: مد پایدار، افسانه یا واقعیت!
الگوی ارتقاء مسئولیتپذیری اجتماعی سازمان
وجهه بیرونی سازمانها را رفتارهای اخلاقی آنها، مشخص میکند. ارزشها و الگوهای مختلف اخلاقی که درون هر سازمانی بروز پیدا میکند، معیار رفتار حرفهای هر سازمانی است. الگوی ارتقاء مسئولیتپذیری اجتماعی در کلیترین حالت خود، شامل چهار اصل صداقت و راستگویی، انصاف و برابری، امانتداری، وفاداری و احساس مسئولیت اجتماعی است. الگوهایی که سازمانها و شرکتهای مختلف در زمینه ایفای رسالتهای اجتماعی خود اتخاذ میکنند در سه دسته کلی قرار میگیرند :
راهبردهای واکنشی: سازمانها و مؤسساتی که این راهبرد را دنبال میکنند هیچگاه به طور داوطلبانه در فعالیتهای اجتماعی وارد نمیشوند و دایره مسئولیت پذیری آنها محدود به مسئولیتهای اقتصادی و قانونی در محدوده فعالیتهای شرکت است و تنها در مقابل قوانین و مقررات، واکنش مثبت از خود نشان میدهند.
راهبرد تطبیقی: سازمانها و مؤسساتی که این راهبرد را دارند علاوه بر رعایت الزامات قانونی، سعی دارند خود را با افکار عمومی نیز تطبیق دهند. در فعالیتهای اجتماعی شرکت کرده و از این طریق در اجتماع برای خود، مقبولیت و محبوبیت ایجاد میکنند.
راهبرد اثرگذار: سازمانها و مؤسساتی که این راهبرد را دنبال میکنند بالاترین سطح مسئولیت اجتماعی را ایفا میکنند. این سازمانها به رعایت قوانین و مقررات و تطبیق با افکار عمومی اکتفا نمیکنند، بلکه به طور داوطلبانه، انتظارات عمومی و مسائل اجتماعی را پیشبینی کرده و برای خود اهداف و رسالتهای اجتماعی نیز تعیین میکنند.
مسئولیت پذیری اجتماعی و شرکت: تعدیلگر مدیریت سود
مسئولیت اجتماعی به این معناست که کسب و کارها علاوه بر به حداکثر رساندن ارزش سهامداران، به گونهای عمل کنند که به نفع جامعه باشد نه فقط در راستای افزایش سود مالی. مسئولیت اجتماعی برای سرمایه گذاران و مصرف کنندگانی که به دنبال سرمایه گذاریهایی هستند که نه تنها سودآور هستند، بلکه به رفاه جامعه و محیط زیست نیز کمک می کنند، اهمیت فزاینده ای پیدا کرده است. منتقدان به طور سنتی استدلال میکنند که ماهیت اصلی تجارت نمیتواند جامعه را به عنوان یک ذینفع بپذیرد، درحالی که نسل جوان مسئولیت اجتماعی را پذیرفته و مایلند تغییرات آن را در اصول تجارت پیاده کنند.
اهمیت مسئولیت پذیری در توسعه سازمان
وقتی یک سازمان مسئولیت پذیر باشد، تصویر مثبتی در ذهن سهامداران ایجاد میکند. از این رو، هر چه شرکت بیشتر ذینفعان خود را راضی کند، عملکرد مالی شرکت بهتر خواهد بود. به این ترتیب، با ارضای منافع ذینفعان و پاسخگویی بیشتر به آنها میتوان تأثیرات مثبتی برای توسعه سازمان متصور شد. مصرف کنندگان مایلند برای محصولات و خدمات شرکتها و سازمانهایی که ابتکارات مسئولیت پذیری اجتماعی را رعایت میکنند، قیمت بالاتری بپردازند و فعالیت های CSR می تواند تصویر شرکت را در بین مصرف کنندگان بهبود بخشد و همچنین به بهبود وفاداری مشتری کمک کند.
شرکتهای مسئولیت پذیر متقاضیان بالقوه بیشتری را جذب میکنند، که به نوبه خود میتواند یک مزیت رقابتی برای سازمان باشد. یکی از تحقیقات اخیر نشان میدهد که شرکتهای دارای مسئولیت اجتماعی میتوانند کارمندان با استعداد را برای کار در آن سازمان جذب و آنها را برای مدت طولانی در سازمان حفظ کنند.
مسئولیت اجتماعی میتواند از طرق مختلفی برای سازمان مفید باشد، مانند :
· کاهش گردش نیروی کار
· افزایش شهرت شرکت و دستیابی به استراتژی کسبوکار
· ایجاد حس تعلق
· کارکنان مستعد
· رضایت شغلی
مطالعه بیشتر: چارچوبها و قوانین گزارش پایداری (ESG) در هند
عوامل موثر بر مسئولیت پذیری اجتماعی
عوامل داخلی: شامل عواملی در سازمان است که بر رویکرد و موفقیت عملیات شما تأثیر میگذارد. محیط خارجی، عوامل مختلفی در خارج از درهای شرکت شما است که معمولاً کنترل زیادی روی آنها ندارید. مدیریت نقاط قوت عملیات داخلی و شناخت فرصتها و تهدیدهای بالقوه خارج از عملیات، کلیدهای موفقیت در کسب و کار است.
عوامل خارجی: عبارتند از عوامل اجتماعی-اقتصادی، حقوقی یا اخلاقی، سیاسی و فناوری. عوامل اجتماعی-اقتصادی به ارزشها، نگرشها و نگرانیهای مشتریان شما و توانایی آنها برای خرید محصولات شما مربوط میشود. عوامل حقوقی، اخلاقی و سیاسی به طور کلی به نیاز شما برای رعایت قوانین تجاری و رعایت استانداردهای مسئولیت اجتماعی، حقوق مشتریان و جوامع مربوط میشود.
عوامل دیگری که بر مسئولیت اجتماعی موثر است، عبارتند از :
· نیروی بازار: نیروهای بازار نقش مهمی در مسئول ساختن یک کسب و کار نسبت به تعهدات اجتماعی دارند.
· مداخله دولت: دولت نقش مهمی در پاسخگویی یک کسب و کار نسبت به جامعه دارد و قوانین متعددی در این راستا وضع شده است. دولت دستمزدها و سایر امکانات رفاهی را که یک کسب و کار باید به کارمندانش بپردازد، اصلاح و بازنگری می کند.
· نظارت عمومی: این روزها کارخانههای تجاری در معرض دید عموم قرار دارد. مردم ممکن است نسبت به شرکتهای سهامی خاص کمی بیتفاوت باشند، اما قطعا عملکرد شرکتهای سهامی عام برای مردم مهم است.
